Aktualne informacje

Projekt Historyczno-kulturowo-przyrodniczego szlaku wokół Tatr to zakrojone na wielką skalę transgraniczne przedsięwzięcie, będące efektem zainicjowanej przez Euroregion „Tatry” w 2004 roku wieloletniej współpracy polskich i słowackich samorządów przygranicznych. Kompletny projekt zakłada realizację liczącej ponad 250 km pętli wokół Tatr z trasami rowerowymi, narciarskimi, edukacyjnymi i biegowymi.

Jego przewodnią ideą jest udostępnienie niepowtarzalnych miejsc i lokalnych wartości o walorach krajobrazowych, kulturowych, historycznych i przyrodniczych po obu stronach granicy, których dostępność jest aktualnie ograniczona lub znikoma.

Przebieg szlaku po stronie polskiej wyznaczają, poczynając od Nowego Targu, następujące punkty charakterystyczne: Czarny Dunajec – Podczerwone – Chochołów (kierunku zachodnim) oraz Gronków – Dębno – Czorsztyn – Sromowce Niżne (w kierunku wschodnim). Część słowacką stanowi pętla łącząca punkty przekroczenia granicy polskiej poprzez miejscowości: Trstená – Dolny Kubin – Liptovský Mikuláš – Štrbské Pleso – Poprad – Kežmarok – Stara Lubovňa – Spišská Stara Ves. Od głównego szlaku będą mogły być tworzone pętle boczne przeznaczone dla turystów zainteresowanych pogłębieniem wiedzy o lokalnych atrakcjach np. trasy: wokół Jeziora Czorsztyńskiego, unikatowych torfowisk, drewnianej architektury,  zamków i warowni itp.

                                                                                                                                    

Trasa Szlaku nawiązuje do dziedzictwa historyczno-kulturowego: najstarszej  sieci osadniczej (Nowy Targ, Ludźmierz, Szaflary, Frydman po stronie polskiej a po stronie słowackiej Kieżmark, Stara Lubownia, Spiska Sobota, Liptowski Mikulasz, Dolny Kubin), starych szlaków handlowych (solny, jantarowy, winny), interesujących zabytków architektury (Zamek w Niedzicy, Zamek w Czorsztynie, Dwór w Łopusznej, Zamek w Starej Lubowni, Czerwony Klasztor, Orawski Hrad), gotyckich kościołów drewnianych (w Dębnie, Harklowej, Łopusznej, Nowym Targu, Twardoszynie, Zubercu, Istebnem, Leszczynach, Św. Krzyżu, Kieżmarku), drewnianego budownictwa ludowego (Chochołów, Podbiel, Prybylina Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej, Muzeum zamagurskiej wsi Stará Ľubovňa) oraz wyjątkowego folkloru i sztuki ludowej. Przebieg Szlaku zwraca również uwagę na unikatowe wartości przyrodnicze i krajobrazowe, pozwala odkrywać nieznane pomniki przyrody.

  

Ponadto trasa Szlaku wokół Tatr służy uprawianiu turystyki aktywnej, przyjaznej dla środowiska i promuje zdrowe spędzanie wolnego czasu jako alternatywę dla zmotoryzowanych form zwiedzania i podróżowania.

Geneza i idea Historyczno-kulturowo-przyrodniczego szlaku wokół Tatr

Kalendarium najważniejszych działań Euroregionu "Tatry"
dotyczących realizacji Historyczno-kulturowo-przyrodniczego szlaku dookoła Tatr

• W dniu 05.03.2004 roku X Kongres Związku Euroregion „Tatry” podjął uchwałę inicjującą projekt Historyczno-kulturowo-przyrodniczego szlaku dookoła Tatr.
  
  
• Polsko-Słowacka Komisja Międzyrządowa ds. Współpracy Transgranicznej na IX posiedzeniu w Krakowie w dniach 1-2 lipca 2004 roku wyraziła swoją akceptację dla tego projektu.
  
  
• W 2005 roku w ramach projektu dofinansowanego ze środków Wspólnego Funduszu Małych Projektów Programu Współpracy Przygranicznej Phare Polska-Słowacja, który zrealizowany został przez Gminę Czarny Dunajec przy partnerskiej współpracy Miasta Nowego Targu oraz gmin: Czorsztyn, Nowy Targ, Łapsze Niżne i Szaflary, opracowano studium historyczno-kulturowe, przyrodniczo-krajobrazowe oraz planistyczno-urbanistyczne polskiej części szlaku.
  
  
• Projekt został zaprezentowany na posiedzeniu Grupy Roboczej ds. programowania współpracy transgranicznej Polska-Republika Słowacka 2007-2013, które odbyło się w dniach 30-31.07.2007 r. w Bratysławie. W opinii tego gremium koncepcja ww. projektu została wysoko oceniona i uznana za strategiczną do realizacji w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska-Republika Słowacka 2007-2013
  
  
• Rada Związku Euroregion „Tatry” na posiedzeniu w dniu 20.02.2007 r. rekomendowała do Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska -Republika Słowacka 2007-2013 polsko-słowacki projekt pt. Historyczno-kulturowo-przyrodniczy Szlak dookoła Tatr” (trasy piesze, rowerowe, narciarskie, edukacyjne, konne).
  
  
• Dnia 22.02.2007 r. Związek Euroregion „Tatry” zgłosił do Ministerstwa Rozwoju Regionalnego projekt Szlaku dookoła Tatr jako strategiczny.
  
  
• XIII Kongres Związku Euroregion „Tatry” w dniu 28.02.2007 r. rekomendował projekt Historyczno-kulturowo-przyrodniczego Szlaku dookoła Tatr (trasy piesze, rowerowe, narciarskie, edukacyjne, konne) jako strategiczny do dofinansowania w ramach Priorytetu 1 Programu Współpracy Transgranicznej PL-SK 2007-2013 oraz „zobowiązał Radę w porozumieniu z zainteresowanymi gminami do nadzorowania, aby projekt Historyczno-kulturowo-przyrodniczego Szlaku dookoła Tatr (trasy piesze, rowerowe, narciarskie, edukacyjne, konne) został opracowany i złożony do dofinansowania w ramach tego Programu”. Taką samą uchwałę podjął XIII Kongres Transgranicznego Związku Euroregion „Tatry” w dniu 16.03.2007 r.
  
  
• W 2008 roku Združenie Region „Tatry” w Kieżmarku opracowało studia: Szlak wokół Tatr – studium kulturowo-historyczno-turystyczne – Spisz w ramach mikroprojektu dofinansowanego ze środków Programu INTERREG IIIA Polska – Republika Słowacka 2004-2006 oraz Szlak wokół Tatr. Studium kulturowo-historyczne, turystyczne i komunikacyjne – Liptów i Orawa, zrealizowane w ramach Programu SPERA.
  
  
• Projekt został wpisany jako strategiczny do Wspólnej polsko-słowackiej Strategii Rozwoju Euroregionu „Tatry” na lata 2008-2015 zatwierdzonej przez XIV Kongres Transgranicznego Związku Euroregion „Tatry” obradujący w dniu 28.03.2008 roku w Spiskiej Nowej Wsi.
  
  
• W latach 2007-2008 trwało opracowywanie wspólnego projektu infrastrukturalnego obejmującego budowę ścieżki rowerowej wraz z towarzyszącą jej infrastrukturą na I etapie szlaku. W pracach tych uczestniczyły jednostki samorządu lokalnego, po których terenach przebiegać będzie pierwszy odcinek szlaku. Projekt ten będąc w sferze koncepcji bez opracowań i zatwierdzonych dokumentów technicznych był nisko oceniony w kategorii C i nie został rekomendowany do realizacji. W roku 2009 partnerzy projektu uzupełnili brakującą dokumentację. Wielu z nich uzyskało pozwolenie na budowę, analizę wpływu na środowisko i przygotowało analizę ekonomiczno-finansową. Projekt został ponownie złożony w ramach drugiego naboru Programu Współpracy Transgranicznej PL-SK 2007-2013.
  
  
• Podczas XIV posiedzenia w dniach 13-14.11.2008 roku w Bešenovej Polsko-Słowacka Komisja Międzyrządowa ds. Współpracy Transgranicznej z aprobatą przyjęła dążenia Euroregionu „Tatry” dotyczące realizacji wspólnego, polsko-słowackiego projektu „Historyczno – kulturowo - przyrodniczego szlaku dookoła Tatr”, którego celem jest budowa ścieżki rowerowej oraz promocja wartości turystycznych i kulturowych Podhala, Spisza, Orawy i Liptowa. Komisja zwróciła się z prośbą do Żylińskiego Samorządowego Kraju i Województwa Małopolskiego o przyspieszenie procesu zatwierdzania zmian planów zagospodarowania przestrzennego na rzecz tego projektu.
  
  
• W marcu 2010 roku Gmina Czarny Dunajec wraz z 12 partnerami z Polski i Słowacji przedłożyła wniosek o dofinansowanie I etapu realizacji Szlaku wokół Tatr w ramach Programu Współpracy Transgranicznej PL-SK 2007-2013 Priorytet I. Rozwój infrastruktury transgranicznej Temat 1. Infrastruktura komunikacyjna i transportowa, kategoria interwencji nr 24 ścieżki rowerowe. Projekt uzyskał rekomendację, jednak znalazł się na liście rezerwowej. Dopiero w grudniu 2013 r. partnerzy otrzymali informację, że oszczędności w Programie Współpracy Transgranicznej PL-SK 2007-2013 pozwalają na realizację projektu. Został on zaktualizowany przez polskich i słowackich partnerów i rozpoczęła się realizacja tego wielkiego przedsięwzięcia.
  

PROJEKT  PT. HISTORYCZNO-KULTUROWO-PRZYRODNICZY SZLAK WOKÓŁ TATR

Charakterystyka projektu:

Projekt pt. Historyczno-kulturowo-przyrodniczy szlak wokół Tatr zakłada realizację I etapu szlaku rowerowego łączącego Polskę ze Słowacją. Docelowo szlak ma okalać Tatry, prowadząc z Nowego Targu przez tereny historycznego rozwoju osadnictwa regionu Podhala, Spisza, Orawy i Liptowa, położone po obu stronach Tatr.

Realizacja projektu stanowi odpowiedź polskich i słowackich samorządów na brak odpowiedniej infrastruktury komunikacyjnej umożliwiającej dostęp do niezwykłych walorów przyrodniczych, kulturowych i historycznych pogranicza polsko-słowackiego. Konsekwencją braku utwardzonych i oznakowanych tras  jest niepełne wykorzystanie potencjału turystycznego obszaru pogranicza przez mieszkańców, turystów oraz inwestorów. Po zakończeniu realizacji projektu partnerzy będą dalej współpracować w zakresie przygotowania kolejnych etapów tej strategicznej inwestycji.  Co więcej  zakres partnerstwa będzie ulegał ciągłemu rozszerzaniu – włączane będą kolejne miejscowości przez które przebiega szlak.

W ramach projektu do września 2015 r. powstanie w sumie 74,22 km tras rowerowych z nawierzchnią asfaltową lub szutrową biegnących przez tereny o wysokich walorach przyrodniczych, kulturowych i historycznych, w tym 35 km nieprzerwanego transgranicznego odcinka prowadzącego od Nowego Targu trasą dawnej linii kolejowej do granicy słowackiej w Suchej Horze i dalej do miasta Trstena, a także odcinki na Spiszu (Vrbov-Kieżmark-Huncovce) oraz w Liptowskim Mikulaszu, które w zimie będą mogły pełnić funkcję tras biegowych dla narciarzy w tym:

- Gmina Czarny Dunajec – 31,80 km
- Miasto Nowy Targ – 12,60 km
- Gmina Szaflary – 0,504 km
- Mesto Kežmarok –5,4 km
- Obec Hladovka – 3,334 04 km
- Obec Huncovce – 1 km (oznakowanie)
- Obec Liesek – 5,702 56 km
- Mesto Liptovský Mikuláš – 3,213 km
- Obec Nižná – 0,825 km
- Obec Suchá Hora – 1,857 54 km
- Mesto Trstená – 3,507 31 km
- Obec Vrbov – 4,477 km

W ciągu ścieżki znajdują się zabytkowe mosty kolejowe, które zostaną wyremontowane. Na trasie zaprojektowano również 3 miejsca widokowo-postojowe (2 w Liptowskim Mikulaszu oraz jedno na obszarze Gminy Czarny Dunajec) oraz parking w Czarnym Dunajcu. Powstałe w ramach inwestycji ścieżki rowerowe w okresie zimowym będą pełnić rolę tras biegowych dla narciarzy.

Warto podkreślić, że niektórzy partnerzy projektu (Miasto Nowy Targ, Gmina Nowy Targ, Miasto Kieżmark, Miasto Liptowski Mikulasz) zrealizowali już z innych środków ok. 12 km tras rowerowych stanowiących odcinki Szlaku wokół Tatr.

Budżet projektu:
Wartość całkowita projektu: 4.935.162,52 EUR
Dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (85%): 4.194.888,13 EUR
Dofinansowanie z budżetu państwa dla słowackich partnerów: 215.773,53 EUR
Wkład własny: 524.500,86 EUR

 

Partnerzy:

W realizację projektu zaangażowanych jest 13 partnerów – 4 z Polski i 9 ze Słowacji: Gmina Czarny Dunajec jako Partner Wiodący, Miasto Nowy Targ, Gmina Nowy Targ, Gmina Szaflary, Miasto Kieżmark, Obec Vrbov, Obec Huncovce, Miasto Liptowski Mikulasz, Miasto Trstena, Obec Niżna, Obec Liesek, Obec Hladovka, Obec Sucha Hora.

Grupy docelowe:

Projekt skierowany jest do mieszkańców, turystów, przedsiębiorców, osób bezrobotnych. Korzyści płynące z realizacji projektu odczuwalne będą przez społeczność lokalną, turystów i inwestorów.

Cele projektu:

Celem głównym projektu jest poprawa komunikacji i transportu mieszkańców zamieszkałych na terenie gmin pogranicza polsko – słowackiego przyczyniająca się do zwiększenia atrakcyjności regionu pod kątem turystyki (rozwój usług turystycznych, rekreacyjnych, sportowych itp.) oraz zapewnienia spójności przestrzennej obszaru przygranicznego, przy zachowaniu unikalnych walorów środowiska przyrodniczego.

Do celów szczegółowych projektu należą:

• nawiązanie długotrwałej współpracy gmin pogranicza polsko – słowackiego w zakresie tworzenia odpowiedniej infrastruktury zwiększającej dostępność terenów pogranicza dla mieszkańców, turystów i inwestorów,

• poprawa bezpośrednich połączeń pomiędzy polską i słowacką stroną obszaru pogranicza oraz  zwiększenie dostępności obszarów o unikalnych walorach przyrodniczych, krajobrazowych i historycznych dla mieszkańców, turystów i inwestorów poprzez budowę 74,22 km ścieżek rowerowych (wykorzystywanych również przez narciarzy - jako trasy biegowe w zimie oraz przez pieszych),

• zwiększenie atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej obszaru gmin biorących udział w projekcie poprzez poprawę infrastruktury komunikacyjnej oraz organizację kampanii promocyjno-informacyjnej (impreza kończąca realizację projektu połączona z prezentacją partnerów projektu oraz zawodami rowerowymi).

 

Okres realizacji:

luty 2014 - wrzesień 2015

Zaplanowane działania:

Realizacja projektu pt.  Historyczno-kulturowo-przyrodniczy szlak wokół Tatr odbywa się w czterech etapach. Współpracujący partnerzy angażują się w realizację działań po obu stronach granicy począwszy od opracowania projektu  poprzez jego realizację.

Etap 1 – inwestycyjny
Etap ten rozpoczął się w lutym 2014 r. W ramach tego etapu zaplanowano budowę 42,962 km ścieżek rowerowych na obszarze 12 gmin pogranicza polsko – słowackiego, na którą składają się:

• roboty budowlane bezpośrednio związane z utworzeniem szlaku historyczno – kulturowo – przyrodniczego wokół Tatr  w ilości 41,137 km na obszarze Gminy Czarny Dunajec, Miasta Kieżmark, Miasta Nowy Targ, Obec Hladovka, Obec Liesek, Miasta Liptowski Mikulasz, Obec Sucha Horá, Miasta Trstena, Obec Vrbov.

• Oonaczenie ścieżki rowerowej na odcinku 1,825 km w Obec Huncovce i w Obec Nižná.

Etap 2 - promocja projektu

Merytorycznym przedsięwzięciom projektu towarzyszą działania promocyjne mające na celu upowszechnianie wiedzy o Szlaku i o projekcie. Na każdym odcinku zbudowanej trasy rowerowej zamontowane zostaną tablice informacyjne i pamiątkowe w łącznej ilości 52 sztuk. Część tablic przybliżać będzie osobom korzystającym z wykonanej infrastruktury informacje na temat unikatowych walorów kulturowych i przyrodniczych trasy Szlaku. Powstanie strona internetowa oraz prowadzona będzie obsługa medialna w lokalnej prasie i w telewizji. Zaplanowane zostało także wydanie materiałów informacyjno-promocyjnych, tj. ulotek, broszur, folderów. Na zakończenie projektu, po polskiej i słowackiej stronie granicy zorganizowane zostaną 2 imprezy promocyjne dla mieszkańców i turystów połączone z prezentacją gmin oraz zawodami rowerowymi.

Etap 3 – zarządzanie projektem

Etap ten zakłada powołanie zespołu koordynująco-zarządzającego oraz organizację spotkania partnerów w Gminie Czarny Dunajec na początku i na końcu realizacji projektu.

Etap 4  – inwestycyjny dodatkowy

Podpisany w dniu 30.12.2014 r. aneks do umowy o dofinansowanie projektu poszerzył zakres projektu o realizację następujących działań, tj.:

• roboty budowlane bezpośrednio związane z budową szlaku historyczno-kulturowo-przyrodniczego wokół Tatr w ilości 19,46 km w obrębie Gminy Czarny Dunajec, Miasta Kieżmark, Miasta Nowy Targ, Obec Nižná i oznakowanie tras rowerowych  na odcinku 11,8 km w Gminie Czarny Dunajec.
• utworzenie 4 obiektów obsługi dla użytkowników Szlaku wokół Tatr w tym: 3 miejsc rekreacyjnych do odpoczynku: 2 na obszarze Miasta Liptowski Mikulasz i jednego na obszarze Gminy Czarny Dunajec oraz bezpłatnego parkingu dla użytkowników Szlaku wokół Tatr w Czarnym Dunajcu.

• produkcję filmu promocyjnego, który w sposób nowatorski zaprezentuje ponad 70 km powstałych ścieżek rowerowych (ujęcia Szlaku wokół Tatr latem i zimą zostaną wykonane za pomocą kamer zamontowanych na dronach).

 Internetowa strona projektu: www.szlakwokoltatr.eu