„Historyczno-kulturowo-przyrodniczy szlak wokół Tatr" to zakrojone na wielką skalę transgraniczne przedsięwzięcie zainicjowane i koordynowane przez Euroregion „Tatry”, które zakłada docelowo realizację liczącej ponad 250 km pętli wokół Tatr z trasami rowerowymi, narciarskimi i biegowymi. Przebiega ona przez położone po obu stronach Tatr historyczno-kulturowe krainy Podhala, Orawy, Liptowa i Spisza. Powstaje w ten sposób unikatowa międzynarodowa atrakcja turystyczna, umożliwiająca aktywny wypoczynek, promująca zdrowe spędzanie wolnego czasu oraz bezpieczne i przyjazne dla środowiska naturalnego zwiedzanie na rowerze miejsc o niepowtarzalnych walorach krajobrazowych, kulturowych, historycznych i przyrodniczych.
Projekt I etapu
Historyczno-kulturowo-przyrodniczego szlaku wokół Tatr realizuje 13
polskich i słowackich samorządów – gmina Czarny Dunajec
(partner wiodący), miasto Nowy Targ, gmina Nowy Targ, gmina
Szaflary, miasto Kieżmark, miasto Liptowski Mikulasz, miasto
Trstená, obec Suchá Hora, obec Hladovka, obec Liesek, obec Nižná,
obec Huncovce, obec Vrbov.
Główna trasa Szlaku wokół
Tatr na nasypie dawnej linii kolejowej
Główna trasa prowadzi z
Nowego Targu przez Zaskale, Ludźmierz, Rogoźnik, Stare Bystre,
Czarny Dunajec, Podczerwone, Koniówkę, Chochołów do słowackiej
Suchej Hory, a dalej przez miejscowości Hladovka, Čimhova,
Liesek do Trsteny. Trasa liczy 35
km. Na trasie powstały miejsca postojowe dla rowerzystów.
Wyremontowano również kilkanaście przepustów, a przede wszystkim
dwa duże zabytkowe mosty kolejowe.
Ścieżka
wiedzie przez atrakcyjne tereny
z widokiem na Tatry, Gorce i Babią Górę. Zapierające dech w
piersiach krajobrazy, a
także cisza i spokój stanowią wielką atrakcję dla miłośników
turystyki rowerowej.
Dodatkowe trasy rowerowe na Podhalu
Gmina Czarny Dunajec, jako partner wiodący wraz z miastem Nowy Targ oraz gminą Nowy Targ postanowiła wykorzystać zaoszczędzone środki i zgłosiła propozycje ich wykorzystania. Komitet Monitorujący Program zaakceptował nowe pomysły, w ramach których powstało kolejne 50 km ścieżek o nawierzchni asfaltowej, tłuczniowej i szutrowej.
Gmina
Czarny Dunajec:
- Pętla puścizn czarnodunajeckich
wraz z miejscem postojowym
dla użytkowników Szlaku wokół Tatr w Baligówce – Czarny
Dunajec
- Trasa chochołowsko – wierchowa – Stare Bystre,
Ciche, Chochołów
- Trasa rowerowa na drodze polnej „Borowa"
- Chochołów
- Trasa rowerowa na drogach
polnych „Do Torfowni” oraz „Chodnikowej” - Podczerwone,
Czarny Dunajec
- Trasa rowerowa w miejscowości Koniówka
-
Trasa rowerowa obok Czarnego Potoku – Wróblówka
- Trasa
rowerowa w miejscowości Czarny Dunajec
- Trasa rowerowa od
miejscowości Ciche do wcześniej wybudowanych tras Szlaku wokół
Tatr
Gmina
Nowy Targ:
- Trasa cysterska
od głównej trasy Szlaku do Ludźmierza
- Ścieżka rowerowa od
Morawczyny do Pyzówki
Miasto
Nowy Targ:
- Trasy
rowerowe wokół Nowego Targu
Gmina
Czarny Dunajec:
Pętla
puścizn czarnodunajeckich wraz z miejscem postojowym dla
użytkowników Szlaku wokół Tatr w Baligówce – Czarny Dunajec
Trasa o długości 8,34 km,
szer. 2,5-2,0 m z nawierzchnią tłuczniową. Rozpoczyna
się ona od parkingu wybudowanego w ramach projektu i dalej poprzez
drogę rowerową "Chodnikową" prowadzi po torfowiskach,
kończąc się przy cmentarzu w Czarnym Dunajcu, skąd znów możemy
dostać się na parking.
Pętla puścizn
czarnodunajeckich bezpośrednio łączy się z główną trasą
„Szlaku wokół Tatr" przez drogę „Do Torfowni”.
W
połowie swojej długości pętla puścizn krzyżuje się z drogą
wojewódzką nr 957, co pozwala na bezpośrednie włączenie się do
pętli rowerowej.
Pętla torfowisk
czarnodunajeckich prawie w całości prowadzi przez teren o wybitnych
walorach przyrodniczych, zaliczony do obszarów Natura 2000 –
Torfowiska Orawsko-Nowotarskie. Aby zapewnić właściwą ochronę
tego obszaru trasę wyznaczono po istniejących drogach polnych w
pewnym oddaleniu od najbardziej chronionych torfowisk – torfowiska
Kaczmarka Stare Pole, torfowiska Puścizna Mała oraz torfowiska
Baligówka. Trasa przebiega również w niewielkiej odległości od
Zakładu Torfowego i zabytkowej kolejki wąskotorowej, która jest w
stałym użytkowaniu, a jej torowisko prowadzi przez unikatowe tereny
torfowisk.
Wykonano również remont
miejsca postojowego usytuowanego bezpośrednio w połowie pętli
puścizn czarnodunajeckich - powstała
wiata z ławkami i stołem, stojakami na rowery i tablicą
informacyjną.
Trasa
chochołowsko-wierchowa
Podczas
realizacji projektu gmina Czarny Dunajec uzyskała dodatkowe
środki na wytyczenie i oznakowanie 11,8 km ścieżki rowerowej
prowadzącej od głównej trasy „Szlaku wokół Tatr" w
miejscowości Stare Bystre do Chochołowa. W ten sposób powstała
pełna trasa udostępniająca kolejne obszary pogranicza
polsko-słowackiego o wybitnych walorach przyrodniczych,
krajobrazowych. Trasa ta jest dostępna od głównej trasy „Szlaku
wokół Tatr" zarówno od strony granicy ze Słowacją (ok. 1 km
odległości), jak i od strony gminy Czarny Dunajec, czy miasta Nowy
Targ (miejscowość Stare Bystre). W ramach działania wykonano
niezbędne oznakowanie kierunkowe oraz 5 tablic informacyjnych o
„Szlaku wokół Tatr" i unikalnych walorach miejsc, przez które
prowadzi ścieżka rowerowa.
W późniejszym etapie
realizacji projektu Gmina Czarny Dunajec pozyskała dodatkowe środki
na wykonanie nawierzchni asfaltowej i szutrowej na 6,83 km trasy
chochołowsko-wierchowej.
Trasa rowerowa na
drodze polnej „Borowa" w Chochołowie
Działanie objęło remont
drogi polnej o długości 2,4 km z przeznaczeniem na ścieżkę
rowerową w ramach pętli chochołowskiej łączącej się
bezpośrednio z główną trasą „Szlaku wokół Tatr”. Odcinek
połączył szlak rowerowy z miejscowością Chochołów, która leży
na „Szlaku architektury drewnianej”. Chochołów stanowi żywy
skansen budownictwa regionalnego i unikatowy zabytek, przyciągający
rzesze turystów z całego świata. Tutejsze drewniane chałupy i
zagrody góralskie, zbudowane w starym podhalańskim stylu, pochodzą
z przełomu XVIII i XIX wieku i zostały uznane przez UNESCO
zabytkami klasy „0”. Chochołów to
także jeden z głównych ośrodków turystycznych w regionie
przez dostęp do licznych miejsc noclegowych oraz do nowo
powstających największych w Polsce „Term Chochołowskich”.
Nowy odcinek trasy rowerowej
obok walorów historyczno-kulturowych, posiada również niezwykłe
walory krajobrazowo-widokowe (szerokie panoramiczne widoki wszystkich
pasm górskich otaczających Podhale ze szczególnie znakomitą
ekspozycją Tatr), a jego profil jest bardzo korzystny dla ruchu
rowerowego i narciarsko-biegowego i przyjazny dla turystyki
rodzinnej.
Trasa
rowerowa na drogach polnych „Do Torfowni” oraz „Chodnikowej”
Powstały parking w
Czarnym Dunajcu został połączony z główną ścieżką trasą
rowerową na odcinku 3,8 km, prowadzącą przez tereny zalesione i
atrakcyjne przyrodniczo. Ta ścieżka rowerowa stanowi
równocześnie część pętli tematycznej puścizn
czarnodunajeckich prowadzącej przez unikatowe torfowiska.
Trasa rowerowa w
miejscowości Koniówka
Ścieżka rowerowa o szer. 3
m i długości 1.650 metrów połączyła miejscowość Koniówka z
główną trasą „Szlaku wokół Tatr". W miejscu rozpoczęcia
ścieżki znajduje się parking przy remizie OSP dostępny dla
podróżujących drogą wojewódzką 958 z Chabówki do Zakopanego.
Ponadto jest to miejsce, gdzie znajdują się szczątki
amerykańskiego samolotu Boeing B-17 Flying Fortress (Latająca
Forteca), który rozbił się tutaj w podczas II wojny światowej w
1944 roku. Ponadto od miejscowości tej dla podróżujących ścieżką
rowerową w kierunku granicy ze Słowacją rozpoczyna się obszar
Natura 2000 – Torfowiska Orawsko-Nowotarskie, przez które prowadzi
główna trasa „Szlaku wokół Tatr".
Z Koniówki istnieją
połączenia drogami lokalnymi (gminnymi) o bardzo małym natężeniu
ruchu wzdłuż rzeki Czarny Dunajec zarówno w stronę Chochołowa i
Dzianisza, jak również w stronę Podczerwonego i Czarnego Dunajca
aż do zabytkowego mostu kolejowego na głównej trasie „Szlaku
wokół Tatr" i powstającego tam miejsca rekreacyjnego. Trasa jest
ogólnodostępna dla wszystkich użytkowników.
Trasa rowerowa obok
Czarnego Potoku we Wróblówce
Trasa rowerowa o długości
2,43 km, szer. 3,0 m. z nawierzchnią z frezu bitumicznego.
Odcinek ten łączy główną
trasę „Szlaku wokół Tatr" z miejscowością Wróblówka i
dalej prowadzi wzdłuż Czarnego Potoku aż do granicy z gminą Nowy
Targ. Trasa jest łatwa,
ponieważ nie ma większych przewyższeń (prowadzi Kotliną
Orawsko-Nowotarską). Ma walory krajobrazowe (rozpościerające się
widoki na Gorce, Babią Górę i Tatry). Kierując się dalej drogami
polnymi rowerzyści mogą dostać się do Krauszowa do ścieżki
rowerowej, którą aktualnie wybudowała gmina Nowy Targ i dalej tą
ścieżką do miejscowości Ludźmierz i znów do głównej trasy
„Szlaku wokół Tatr".
Trasa rowerowa w
miejscowości Czarny Dunajec
Trasa rowerowa o długości 230 metrów,
która łączy główną trasę „Szlaku wokół Tatr" z centrum
Czarnego Dunajca. Prowadzi od stalowego mostu na drodze wojewódzkiej
957 (Nowy Targ – Jabłonka). Ścieżka
ta umożliwi udostępnienie korzystającym z głównej trasy Szlaku
wokół Tatr walorów
kulturowo-historycznych miejscowości Czarny Dunajec tj. Rynek
z małomiasteczkową zabudową w Czarnym Dunajcu, kościół
Przenajświętszej Trójcy w Czarnym Dunajcu, dworki czarnodunajeckie
przy ul. Kantora.
Ten krótki odcinek 230
metrów trasy rowerowej pozwala także połączyć zrealizowaną już
główną trasę „Szlaku wokół Tatr" z pętlą puścizn
czarnodunajeckich.
Trasa rowerowa od
miejscowości Ciche do wcześniej wybudowanych tras Szlaku wokół
Tatr
Trasa rowerowa o długości
2,06 km, szerokości 3,5-3,0 m z nawierzchnią z frezu
bitumicznego.
Ten dodatkowy odcinek trasy
rowerowej to łącznik od strony południowo-wschodniej do głównej
trasy „Szlaku wokół Tatr" poprzez trasę
chochołowsko-wierchową. Trasa ta ma zwiększyć dostępność
głównej trasy „Szlaku wokół Tatr" od strony miejscowości
Ciche (dokładnie Ciche Dolne), a tym samym przybliży „Szlak wokół
Tatr" dla użytkowników przybywających od strony powiatu
tatrzańskiego – gminy Kościelisko i miasta Zakopane. W samej
miejscowości Ciche znajdują się trasy narciarstwa biegowego, co w
sezonie zimowym daje możliwość korzystania z tras powstałych w
ramach „Szlaku wokół Tatr" przez narciarzy biegowych, jak
zostało to wskazane w jednym z celów projektu. Zapewnia to pełne
wykorzystanie powstałej infrastruktury komunikacyjnej przez caly
rok.
Gmina Nowy Targ:
Trasa cysterska od
głównej trasy Szlaku do Ludźmierza
Ścieżka rowerowa o
nawierzchni asfaltowej o szerokości 3 metrów i długości 1,7 km na
odcinku od głównej trasy „Szlaku wokół Tatr” w miejscowości
Ludźmierz (skrzyżowanie ul. Nowotarskiej z ul. Polną), dalej w
kierunku torfowiska, wzdłuż ściany lasu na torfowisku, następnie
droga polną w kierunku ul. Kamieniec w miejscowości Ludźmierz do
połączenia z realizowaną
aktualnie ścieżką wzdłuż ul. Podhalańskiej w kierunku
miejscowości Krauszów.
Trasa ta jest fragmentem
trasy cysterskiej zaplanowanej w koncepcji
Historyczno-kulturowo-przyrodniczego szlaku wokół Tatr i łączącej
się bezpośrednio z główną trasą szlaku. Udostępnia
ona miejsca i obiekty związane z
początkami osadnictwa regionu, takie jak Sanktuarium Maryjne w
Ludźmierzu, granitowy głaz umieszczony w miejscu dawnego dworu
ludźmierskiego upamiętniający Kazimierza Przerwę-Tetmajera.
Dodatkowo trasa ma walory krajobrazowe i przebiega tuż obok
torfowisk orawsko-nowotarskich znajdujących się w obszarze Natura
2000. Odcinek tej samej
trasy cysterskiej powstał już w ramach niniejszego projektu w
ramach działań Miasta Nowy Targ.
Ścieżka
rowerowa od Morawczyny do Pyzówki
Trasa o długości 2505
metrów, szer. 3,0 m z nawierzchnią asfaltową prowadząca od
miejscowości Morawczyna do miejscowości Pyzówka. Ponadto na trasie
tej wykonane zostały 2 miejsca postojowe dla rowerzystów.
Budowa przedmiotowego
odcinka szlaku przyczyni się do wzmocnienia celów projektu. Ogromne
znaczenie ma tutaj uzyskanie połączenia do głównej trasy Szlaku
wokół Tatr z północnych obszarów pogranicza, w tym od strony
Gorców (od miejscowości Obidowa). Równocześnie poprawi się
dostępność tych regionów dla podróżujących główną trasą
„Szlaku wokół Tatr". Dzięki temu udostępniony zostanie dla
rowerzystów, a zimą również dla narciarzy, nowy obszar na terenie
gmin pogranicza polsko-słowackiego.
Miasto
Nowy Targ i Gmina Szaflary:
Główna
trasa po nasypie kolejowym
W
ramach 1 etapu projektu Miasto Nowy Targ wybudowało 1,74
km ścieżki
rowerowej na nasypie dawnej linii kolejowej. Trasa rozpoczyna się
przy drodze krajowej 47 z
Krakowa do Zakopanego tuż przy restauracji i hotelu „Skalny
Dworek”. Przejeżdżamy ok. 200 metrów do przejazdu kolejowego,
przez który przeprowadzamy rower. Nowotarski odcinek szlaku prowadzi
przez Bór Kombinacki. Podróżując tą scieżką rowerową mijamy
budynek dawnej stacji kolejowej Nowy Targ Fabryczny oraz zabudowania
dawnych Zakładów Przemysłu Skórzanego. W Borze Kombinackim
powstało tez kilka żwirowych tras rowerowych, które zimą służą
również jako trasy narciarstwa biegowego. Trasa nowotarska dochodzi
do granicy miasta z gminą Szaflary.
Dalej
prowadzi półkilometrowy odcinek ścieżki rowerowej wybudowany
przez Gminę Szaflary. Kończy się on tuż za lasem, po przecięciu
szlaku przez lokalną drogę prowadzącą do Zaskala. Podróżujemy
ciągle nasypem dawnej linii kolejowej i przed sobą mamy dawny most
kolejowy nad potokiem Rogoźnik. Tu zaczyna się odcinek Szlaku wokół
Tatr w Gminie Nowy Targ.
Trasy
rowerowe wokół Nowego Targu
W
kolejnym etapie projektu Miasto
Nowy Targ włączyło do
projektu kolejne odcinki tras rowerowych budowanych wokół Nowego
Targu. Ich łączna długość wynosi ok.
11 km.
Miasto
Nowy Targ ze względu na swoje centralne położenie oraz historyczne
znaczenie po stronie polskiej stanowi główny punkt i zwornik tras
rowerowych. Stąd w koncepcji z 2005 roku zaplanowano, aby
Historyczno-kulturowo-przyrodniczy szlak wokół Tatr otaczał
miasto, udostępniając w ten sposób liczne historyczno-kulturowe
zabytki oraz przyrodnicze walory okolicy. Otoczenie miasta pozwalało
na wyprowadzenie „Szlaku wokół Tatr" na wschód w kierunku
Spiszu oraz na zachód, starym nasypem nieczynnej linii kolejowej aż
do granicy w Suchej Horze. Szlak zgodnie ze swoimi założeniami ma
pokazywać i promować najcenniejsze walory historyczne,
kulturowe, przyrodnicze i krajobrazowe regionu. Takie są też trasy
zaproponowane przez Miasto Nowy Targ jako dodatkowe działania w
projekcie.
Użytkownik
Szlaku wokół Tatr docierając do nowotarskiego odcinka dzięki
nowym realizowanym już przez miasto odcinkom ma możliwość
okrążenia miasta z dwóch stron – od zachodu i północy lub od
południa i wschodu. Każda z tych tras przybliża go do obiektów
historycznych lub przyrodniczych.
Od
głównej trasy skręcając w lewo podróżuje się żwirową ścieżką
rowerową prowadzącą częściowo przez kompleks leśny Bór
Kombinacki obok dawnej stacji PKP Nowy Targ Fabryczny, a częściowo
przez dawne zakłady obuwnicze NZPS Podhale. Użytkownik szlaku może
również wybrać inne trasy i żwirowymi ścieżkami rowerowymi w
kompleksie leśnym Bór dostać się dostać się do ul.
Ludźmierskiej tuż przy osiedlu Na Skarpie. Z tego miejsca
użytkownik może przez kładkę na Czarnym Dunajcu dostać sie
polnymi drogami do Bazyliki w Ludźmierzu.
Jednak
przede wszystkim z ul. Ludźmierskiej użytkownik Szlaku dostaje się
na asfaltową ścieżkę rowerową prowadzącą zachodnią stroną
miasta. Odcinek ten prowadzi wzdłuż rzeki Czarny Dunajec z widokiem
na Gorce znajdującej sie po północnej stronie i dociera aż do
mostu na „Zakopiance”. Tutaj popod mostem łączy się ze
zrealizowanym już w latach 2010-2012 przez miasto Nowy Targ ze
środków MRPO i mikroprojektu Euroregionu „Tatry” odcinkiem
wzdłuż rzeki Czarny Dunajec. Ten odcinek z kolei udostępnia w
bezpośredniej bliskości zabytki znajdujące się w centrum Nowego
Targu, m.in. Ratusz, rynek, kościół św. Anny, kapliczki, itd.
Jadąc dalej wzdłuż Czarnego Dunajca dojeżdżamy do nowego mostu i
tam ścieżka skręca na południe i wzdłuż rzeki Biały Dunajec
prowadzi wschodnią stroną miasta. Ten odcinek również został
wykonany w latach 2010-2012 razem z kładką pieszo-rowerową na
rzece Biały Dunajec, która prowadzi wprost do unikatowego rezerwatu
Bór na Czerwonem.
Podróżując
dalej przez Osiedle Polana Szaflarska dostajemy się na południowy
odcinek ścieżki rowerowej prowadzący do skrzyżowania z ul.
Szaflarską na wysokości kościoła pw. św. Jana Pawła II. Dalej
wzdłuż Al. Solidarności i ul. Podtatrzańskiej możemy dojechać
do „Zakopianki”. Tutaj po przeprowadzeniu roweru przez drogę (z
zachowaniem szczególnej ostrożności) jesteśmy znów przy początku
pętli.
Wszystkie
te odcinki zimą spełniać będą funkcje tras do narciarstwa
biegowego, zwłaszcza że pozwalają dostać się przez kładkę
pieszo-rowerową na lotnisko nowotarskie, które w zimie słynie z
organizowanych tam biegów. Zwłaszcza ścieżki z nawierzchnią
żwirową w kompleksach leśnych w szczególny sposób są
predestynowane do tras biegowych.